FOTOPLASTIKON_PALESTYNA_plakat (1)

PALESTYNA W TRZECH WYMIARACH

Wystawa „Palestyna w trzech wymiarach”, prezentowana w Fotoplastikonie Warszawskim, stanowi wyjątkowe uzupełnienie ekspozycji „Drogi do Jerozolimy”, którą w tym samym czasie można oglądać w Muzeum Narodowym w Warszawie. Obie wystawy są próbą ukazania fenomenu Jerozolimy jako miasta trzech wielkich tradycji: żydowskiej, chrześcijańskiej i muzułmańskiej. Tytułowe „trzy wymiary” odnoszą się zarówno do stereoskopowych fotografii – prezentowanych w technice dającej efekt przestrzenności – jak i do trójkulturowego dziedzictwa regionu, które od wieków współtworzyło krajobraz i tożsamość Ziemi Świętej.
Zdjęcia pochodzą z lat 1900–1910 i pokazują codzienność Palestyny na przełomie pierwszej i drugiej Aliji – imigracji Żydów do terenów dzisiejszego Izraela. Widzimy na nich zarówno znane lokalizacje – Jerozolimę, Betlejem, Nazaret, Górę Oliwną, Dolinę Cedronu czy Górę Tabor – jak i mniej oczywiste miejsca: Tyberiadę, Samarię, Sidon, Betanię czy Tel Awiw w swoich najwcześniejszych fazach istnienia. Obok świętych miejsc i architektury sakralnej pojawiają się sceny z życia codziennego: kobiety mielące zboże na ulicy, dzieci skupione wokół krzyża, pasterze ze stadami, mieszkańcy odpoczywający w cieniu murów miejskich.
Wystawa ukazuje więc nie tylko geograficznie i religijnie wyjątkowy region, ale też obrazuje sposób, w jaki był on postrzegany przez ówczesnych europejskich fotografów i podróżników – często z fascynacją, czasem z egzotyzującym spojrzeniem, a niekiedy z romantyczną tęsknotą za miejscem, które było nie tylko realnym celem pielgrzymek, lecz także przestrzenią wyobrażoną – „Ziemią Świętą”.
W tej opowieści Fotoplastikon Warszawski – miejsce, w którym od ponad stu lat podróżuje się bez ruszania się z miejsca – staje się symboliczną stacją na jednej z „dróg do Jerozolimy”. Współpraca z Muzeum Narodowym wpisuje się w szerszą ideę wystawy jako wielowątkowej narracji, rozciągającej się poza mury głównej ekspozycji i obejmującej również inne przestrzenie Warszawy – miejsca symboliczne, historyczne i duchowe.
Oglądając trójwymiarowe fotografie Palestyny sprzed ponad wieku, zyskujemy nie tylko głębsze spojrzenie na jej przeszłość – zanurzamy się w wielokulturowy, złożony świat, który nadal rezonuje we współczesnych sporach, tęsknotach i dialogach. Wystawa w Fotoplastikonie to nie tylko podróż w czasie, ale też zaproszenie do refleksji nad tym, czym dla nas dziś jest Jerozolima – miejsce święte, wspólne i podzielone, realne i wyobrażone zarazem.